Når noen sier at “han trenger en klarering for å jobbe der”, betyr det vanligvis at arbeidsplassen krever sikkerhetsklarering.
En sikkerhetsklarering er en godkjenning fra myndighetene (i Norge gjerne Nasjonal sikkerhetsmyndighet – NSM) som viser at en person kan få tilgang til graderte opplysninger eller jobbe i stillinger der sikkerhet er viktig.
For å få klarering blir man sjekket for blant annet:

• Personlig pålitelighet og lojalitet
• Økonomi (f.eks. gjeld og betalingsanmerkninger)
• Eventuelle kriminelle forhold
• Tilknytninger som kan gjøre en sårbar for press

Det finnes ulike nivåer av klarering (f.eks. Begrenset, Hemmelig, Strengt hemmelig). Hvilket nivå som kreves, avhenger av jobben.

Et nytt bilde til en ny AVINORS-badge. Een nieuwe foto voor de ververste AVINOR-badge

Hvert femte år trenger Harco en ny sikkerhetsklarering. Da sjekker NSM ham på nytt, men også meg. Jeg kan forklare hvor strengt det er med en historie:
En kollega jobbet i USA for Avinor. Han lånte bort bilen sin til en venn i den perioden. Vennen kjørte for fort i sentrum av en by og fikk en bot. NSM fikk umiddelbart melding om boten. Med en slik bot “setter du det norske folk i fare”. Så, med samme umiddelbarhet, mistet kollegaen jobben sin.
Han forklarte NSM at det ikke var han som kjørte, men at han hadde lånt ut bilen til en venn. Mens NSM undersøkte saken, ble kollegaen suspendert. Han fikk ikke komme tilbake på jobb i Avinor før sikkerhetsklareringen var på plass igjen. Det kan ta uker eller måneder.

Wanneer iemand zegt dat “hij een verklaring nodig heeft om daar te werken”, betekent dit meestal dat de werkplek een veiligheidsmachtiging vereist.
Een veiligheidsmachtiging is een goedkeuring van de autoriteiten (in Noorwegen vaak de Nationale Veiligheidsautoriteit – NSM) die aantoont dat een persoon toegang kan krijgen tot geclassificeerde informatie of kan werken in functies waar veiligheid belangrijk is.
Om een machtiging te krijgen, wordt men onder andere gecontroleerd op:

• Persoonlijke betrouwbaarheid en loyaliteit
• Financiële situatie (bijv. schulden en betalingsachterstanden)
• Eventuele strafbare feiten
• Verbindingen die iemand kwetsbaar kunnen maken voor druk

Er bestaan verschillende niveaus van machtiging (bijv. Beperkt, Geheim, Zeer geheim). Welk niveau vereist is, hangt af van de functie.

Et nytt bilde til en ny AVINORS-badge. Een nieuwe foto voor de ververste AVINOR-badge

Elke vijf jaar heeft Harco een nieuwe veiligheidsmachtiging nodig. Dan controleert de NSM hem opnieuw, maar ook mij. Ik kan uitleggen hoe streng dit is met een verhaal:
Een collega werkte in de VS voor Avinor. In die periode leende hij zijn auto uit aan een vriend. Die vriend reed te hard in het centrum van een stad en kreeg een boete. De NSM kreeg onmiddellijk bericht over die boete. Met zo’n boete “breng je het Noorse volk in gevaar”. Dus verloor de collega even onmiddellijk zijn baan.
Hij legde de NSM uit dat hij niet zelf had gereden, maar dat hij de auto aan een vriend had uitgeleend. Terwijl de NSM de zaak onderzocht, werd de collega geschorst. Hij mocht pas weer aan het werk bij Avinor zodra de veiligheidsmachtiging opnieuw was goedgekeurd. Dat kan weken of maanden duren.