LINK 19.10.2025 = https://www.gd.no/jeg-har-mistet-tilliten-til-turistforeninga
‘‘Forslagene til tiltaksplaner for seks villreinstammer i Sør-Norge er det mest omfattende forslaget til begrensninger i friluftslivet vi har stått overfor i norgeshistorien, og det mest inngripende DNT har stått overfor i sin drøye 150 år lange historie. Menneske settes opp mot natur og dyr.”.
”De voorstellen voor actieplannen voor zes Wilde Rendierkuddes in Zuid-Noorwegen zijn de meest uitgebreide voorstellen voor beperkingen op recreatie in de buitenlucht waarmee we in de Noorse geschiedenis te maken hebben gehad. Het zijn ook de meest ingrijpende maatregelen waarmee de DNT in haar ruim 150-jarige bestaan ​​te maken heeft. Mensen en natuur worden tegen elkaar uitgespeeld.”

LINK = https://www.retten.no/folk-ma-kunne-glede-seg-over-naturen-uten-a-ta-liv
17.10.2025: ”Folk må kunne gå i naturen uten å drepe dyr. De må kunne se en fugl uten å skyte den. I en tid der jakt og fangst er den neste største trusselen mot artsmangfoldet på jorda, kan vi ikke fortsette å bruke naturen som vår lekeplass.”
17.10.2025: ”Mensen moeten in de natuur kunnen wandelen zonder dieren te doden. Ze moeten een vogel kunnen zien zonder hem neer te schieten. In een tijdperk waarin jagen en vangen de op één na grootste bedreiging voor de biodiversiteit op aarde vormen, kunnen we de natuur niet langer als onze speeltuin gebruiken.”

LINK Stavanger Aftenbladet = https://www.aftenbladet.no/meninger/debatt/i/ny82Gx/villreinen-er-truet-av-jakt

TIP: klikk på bildet = forstørrelse. Klik op een foto = vergroting

Ørjan E. Omdal skrev den 12. oktober en lang artikkel i Stavanger Aftenblad om ”Villreinen er truet – av jakt.” Han utfordret leserne å debattere om hans mening. DEBATT: Villreinen er opp gjennom tidene ved flere anledninger blitt nesten utryddet på grunn av jakt.
Nordmenn kan lese artikkelen via den lenken ovenfor. Jeg skal oversette en del av teksten og kommentarene i Nederlandsk, fordi de kan ikke logge inn via lenken!
Ørjan E. Omdal publiseerde 12 oktober een artikkel in het Stavanger Aftenblad over ”Wilde Rendieren worden bedreigd – door de jacht”. Hij daagt lezers uit om in debat te gaan n.a.v. zijn mening. DEBAT: Wilde Rendieren zijn in de loop van de geschiedenis meerdere malen bijna uitgestorven door de jacht.

”Veranderingsblindheid is iets waar de meesten van ons mee worstelen, maar het zou een regelrechte nationale en internationale schande zijn als, dat er in onze tijd een half miljoen jaar oude gedeelde reis met wilde rendieren zou eindigen.”

Punten uit het 1e artikel: quote ”…”

• Wilde Rendieren staan op de rode lijst vanwege ”skrantesyke” (“Chronic Wasting Disease (CWD)”) en vanwege het verwijderen van oudere bokken.
• Jacht is de grootste doodsoorzaak van Wilde Rendieren.
• In Ryfylke en Setesdalsheiene zijn de afgelopen 8 jaar gemiddeld 300 Wilde Rendieren per jaar afgeschoten. In 2025 werd een jachtquotum van 405 dieren vastgesteld. Zolang het Wilde Rendier op de rode lijst staat als “bijna bedreigd”, is het volkomen onbegrijpelijk dat er zoveel dieren worden afgeschoten.
• Het grootste probleem is het toenemende aantal hutten, waterwinning (onder water zetten van gebieden waar Wilde Rendieren hun vaste looppad hebben), toenemend verkeer en aantal wegen de de jacht.
• DNT-hutten en -paden worden gesloten, hangbrukken worden verwijderd en de stolpenjacht wordt gestopt, maar dan moet de jacht en graasgebieden in deze zelfde gebieden ook stoppen.
• Voor mij (lees: Ørjan E. Omdal) is het volkomen onbegrijpelijk dat reizen in verband met jacht en visserij zijn vrijgesteld van het verbod in de beschermingsverordening m.b.t. Wilde Rendieren. Het gebied had absoluut een jachtvrije zone moeten zijn. De ervaring op de Hardangervidda-hoogvlakte toont het positieve effect van dergelijke beschermingszones.
• Hij schrijft dat er kritischer gekeken moet worden welke trekroutes de Wilde Rendieren volgen. Nu worden er gebieden afgesloten, waar deze dieren niet langs trekken.
• Wilde rendieren leven al honderden jaren naast de mens. Jagen, veehouderij in de bergen en verkeer door de bergketens hebben altijd deel uitgemaakt van het natuurlijke landschap.
• Het zou kunnen dat rendieren wandelaars meer waarderen dan jagers. Waarom dan toch die ingrijpende maatregelen nemen en tegelijkertijd de Wilde Rendieren afschieten?
• Conclusie Ørjan E. Omdal: Moeten de Wilde Rendieren of de jacht beschermd worden?

Reacties van lezers n.a.v. 1e link over de publicatie in Stavanger Aftenbladet. LINK = https://www.aftenbladet.no/meninger/debatt/i/ny82Gx/villreinen-er-truet-av-jakt:

• Een vrouw die sinds haar jeugd te ski gaat in het Wilde Rendieren-gebied en opmerkt, dat scooters verboden moeten worden, maar dat skiërs goed afstand kunnen houden;
• Gemotoriseerd verkeer incl. løype-trekker-machines moet vermeden worden in de geoormerkte gebieden, maar ik vind ook dat de jacht het gevaarlijkste is voor Wilde Rendieren;
• Het is natuurlijk paradoxaal dat het nodig is om een ​​aantal DNT-hutten die bijna niet meer in gebruik zijn en een aantal rode T’s te verwijderen, maar de jacht moet gewoon doorgaan;
• Grote jachtquota en kleine populaties Wilde Rendieren leiden ook tot grote jachtstress, met minder tijd om te grazen en te rusten, en meer tijd om te moeten rennen. In 1983 gold er een extra hoog jachtquotum, met meer dan 13.000 vergunningen, op het Hardangervidda-plateau. De Wilde Rendieren zagen hun graas- en rusttijd met 3,9 uur per dag afnemen en hun rentijd met 3,6 uur toenemen. De rendierkuddes werden elke 89 minuten gejaagd van 07.00 tot 18.00 uur, elke dag gedurende het jachtseizoen. De kalveren verloren gewicht vanaf de eerste dag van de jacht, terwijl ze eigenlijk tegen de winter zouden moeten aankomen, aldus Eigil Reimers, de belangrijkste Noorse onderzoeker naar wilde rendieren, in zijn boek “Our Deer”.
• Het extremisme van de overheid: het is de overheid die volledig ontspoord is, vind ik. De op verbodsbeluste bureaucraten die illusies creëren en volledig “op eigen houtje” een mening vormen, vormen het probleem. Ik geloof niet dat wandelaars en skiërs een gevaar vormen voor rendieren.
• Op Valdresflya lopen de Wilde Rendieren soms tot aan de weg. Ze trekken zich niets aan van auto’s. Noot Nardi: Dat is precies wat Mari-Anne vertelde: ”Wilde Rendieren lagen vroeger gewoon op de weg over Venabygdsfjellet”.
• Als de jacht een probleem is, stop de jacht dan 5 jaar om het effect te kunnen meten.
• Er is ook een commentaar die de discussie van twee kanten bekijkt. Het gaat over ‘traditie’ en het genieten van de jacht, over schapen die niet noodzakelijk in de bergen hoeven te grazen want er wordt al zoveel schapenvlees vernietigd wegens overproductie, dat niet de grondeigenaren de jacht moeten regelen maar de verantwoordelijkheid voor jacht- en visquota bij het Milieu-departement moet worden gelegd i.p.v. bij het Landbouw-departement, de jachttijd is beperkt terwijl toeristen er het hele jaar zijn….

”Kraftige tiltak skal redde Europas siste villrein i Ryfylkeheiene. Turisthytter rives, veier stenges og tunneler åpnes for å lokke reinen tilbake til områder den har forlatt.”
”Er worden krachtige maatregelen genomen om Europa’s laatste wilde rendieren in de Ryfylke-heide te redden. Toeristenhutten worden gesloopt, wegen worden afgesloten en tunnels worden geopend om de rendieren terug te lokken naar gebieden die ze hebben verlaten.”

LINK = https://www.aftenbladet.no/meninger/kommentar/i/kommunal-panikk-truer-naturen
Kommunal panikk truer naturen. KOMMENTAR: Turistforeningen skal ha ros for å ta grep for å hjelpe Villreinen. Men når skal kommuner og utbyggere ta sin del av ansvaret?
Gemeentelijke paniek bedreigt de natuur. COMMENTAAR: DNT verdient lof voor haar actie om de Wilde Rendieren te helpen. Maar wanneer nemen gemeenten en projectontwikkelaars hun verantwoordelijkheid? (Lees bijv. het snel toenemende hutten-gebied, de gevolgen van waterwinning)
Konklusjonen: Når kommunene ikke klarer å ta hensyn, må noen gjøre det for dem. Derfor er det så viktig at vi fortsatt har statsforvaltere og departementer som kan sette foten ned for de verste forslagene. Ellers vil naturen forsvinne. Bit for bit. Unntak for unntak.
Conclusie: Als gemeenten hier geen maatregelen/verantwoordelijkheden kunnen nemen, moet iemand het voor hen doen. Daarom is het zo belangrijk dat we nog steeds rijksbestuurders en ministeries hebben die de slechtste voorstellen kunnen stoppen. Anders verdwijnt de natuur. Beetje bij beetje. Met uitzondering op uitzondering.

LINK = PDF Forslag til tiltaksplan for Setesdal Ryfylke og Setesdal Austhei villreinområder

Dette kan ramme tusenvis av hytteeiere i Sirdal og Ryfylke. Nye tiltak for Villreinen kan ramme tusenvis av hytteeiere og fjellbrukere i Sirdal og Ryfylke.
Dit zou duizenden huteigenaren in Sirdal en Ryfylke kunnen treffen. Nieuwe maatregelen voor Wilde Rendieren zouden duizenden huteigenaren en gebruikers van de bergen in Sirdal en Ryfylke kunnen treffen.

Vi går i flokk i naturen, kan vi fortsette med det? We gaan massaal aan de wandel, loopt dit wel goed af?

Jacht op dieren die op de rode lijst staan? Wetende dat degenen die de jachtvergunningen uitgeven hiermee verdienen, maar tevens de ‘lokale deskundigen’ zijn? Die dus betrokken worden bij de totstandkoming van rapportages? En vaak ook nog hutten verhuren aan jagers gekoppeld aan een jachtvergunning?

Mijn CONCLUSIE: Het laatste woord over het behoud van de laatste Wilde Rendieren in Europa is nog niet gezegd.
Dat er maatregelen moeten worden genomen is duidelijk. Maar niet over één rug, maar verdeeld over alle ruggen, vind ik. Met andere woorden: allen, die gebruik maken van de Noorse gebieden die beschermd moeten worden, moeten een even grote bijdrage leveren.
Niet zomaar ergens in het Wilde Rendieren gebied, maar weloverwogen waar Wilde Rendieren traditiegetrouw hun trekroutes en leefgebieden hebben. Met andere woorden: op basis van deskundige studies en niet op basis van emoties of lokale (commerciële) of persoonlijke belangen.

De discussie gaat verder, steeds verder, stemmen zijn niet gestild. Er komt van alles bij kijken: 9.000 nieuwe buitenlandse DNT-leden, wie hindert nu het meest de Wilde Rendieren: de wandelaar, de schapenboer of de jager?, allemansrecht, ”de volksgezondheid is niet afhankelijk van DNT-bussen die toeristen naar Snøhetta rijden”, wat met windmolens?, de uitbreiding van huttengebieden?, hondensledes, bickers, scooters, wel of niet sluiten van wegen …

Men det skrives mer om jakten, f.eks. om rypejakt i ”Arbeidets Rett’ 10.10.1025. LINK =  https://www.retten.no/nar-jakt-provoserer-her-kommer-det-noen-betenkninger.

Kjetil Hov Folde skrev i artikkelen i lenken: ”Jeg kjenner få som er så glad i naturen som jegere, fiskere og fangstfolk. De vil ikke bidra til at naturen blir ødelagt, eller at en viktig viltbestand går under. Det vil være som å støte en dolk inn i deres sjel.” og ”Denne kulturarven (les ‘jakt’) er det viktig å ta vare på skal vi få unge kvinner og menn til å bo i grisgrendte strøk.”

Også her muligheter å kommenterer artikkelen. Den nedenstående kommentaren passer meg veldig godt:
Andre Holm eks-jeger: ”Jakt på rype er galskap. På 80-, 90- og deler av 2000 tallet kunne jeg se 100 til 250 ryper pr dag. Jeg jaktet både i Norge og Sverige på denne tiden fra Finnmark og Kiruna i nord, til Nordland og Borgar fjell, videre sørover fra Trondheim, Harjedalen, Rjukan, kort sagt nærmest overalt. De siste årene har jeg dessverre telt 1-6 ryper i de samme terrengene. Uansett hva dette skyldes, er det galskap å jakte på både lirype, fjellrype og skogsfugl. Jeg parkerte børsa for 10 år siden da gleden av å drepe ville dyr forsvant grunnet ovennevnte.”

Kjetil Hov Folde schreef in het artikel in bovenstaande LINK: “Ik ken weinig mensen die zo van de natuur houden als jagers, vissers en pelsjagers. Zij zullen niet bijdragen aan de vernietiging van de natuur of het uitsterven van een belangrijke wildpopulatie. Het zou zijn alsof je een dolk in hun ziel steekt.” en “Dit culturele erfgoed (lees ‘jacht’) is belangrijk om te behouden als we jonge vrouwen en mannen op het platteland willen laten wonen.”

Hier zijn ook mogelijkheden om te reageren op het artikel. De onderstaande reactie past heel goed bij mij:
Andre Holm, ex-jager: “Jacht op korhoenders is waanzin. In de jaren 80, 90 en een deel van de jaren 2000 kon ik 100 tot 250 korhoenders per dag zien. Ik jaagde destijds in zowel Noorwegen als Zweden, van Finnmark en Kiruna in het noorden tot Nordland en Borgarfjell, verder naar het zuiden vanaf Trondheim, Härjedalen, Rjukan, kortom bijna overal. De afgelopen jaren heb ik helaas 1 tot 6 korhoenders in hetzelfde gebied geteld. Wat de reden ook is, het is waanzin om zowel Wilgensneeuwhoenders, Alpenhoenders als bosvogels te jagen. Ik heb mijn buks tien jaar geleden geparkeerd toen het plezier in het doden van wilde dieren verdween door bovenstaande.”
Ik weet dat een fervente jager in Sollia hetzelfde heeft gedaan. ”Het is zonloos om op de laatste Sneeuwhoender te jagen”.

Jegere sier at ”ingen nyter naturen mer enn dem selv”. Til dette svarer opponenter: ”Det er 150 000 jegere og 3 millioner naturelskere i Norge. Du trenger ikke å skyte et dyr for å nyte naturen..”

Jagers zeggen ”dat niemand meer van de natuur geniet dan zij”. Waarop geantwoord wordt door andersdenkenden: ”Er zijn 150.000 jagers en 3 miljoen natuur-genieters in Noorwegen. Je hoeft geen dier dood te schieten om van de natuur te genieten…”