Eekhoorns en prostaatkanker

6 juli 2024

Wat hebben eekhoorns met prostaatkanker te maken? Helemaal niets — puur toeval.
Ik was bezig met het bouwen van een eekhoornhok in de tuin, toen ik plotseling hevige rugpijn kreeg. Dat leidde tot een bezoek aan mijn huisarts — mijn eerste doktersbezoek in zes jaar. De arts nam wat bloed af, en een week later moest ik terugkomen. Mijn PSA-waarde bleek verhoogd, en dat had niets met de rugpijn te maken. Het was puur toeval dat de arts die waarde had getest.

PSA? Nooit van gehoord. Vaag herinnerde ik me dat een vriend, die net met pensioen was gegaan, het ooit had genoemd. Hij had prostaatkanker gekregen en moedigde iedereen die hij kende aan, om zich te laten testen. Ik vond het destijds sneu voor hem, maar dacht dat het mij niet aanging. Hij was “ouder dan mij”, ik voelde me gezond en zag geen reden om naar de dokter te gaan voor een controle. Na zijn operatie dacht ik dat hij genezen was, dus zo ernstig leek het me niet.
Tja, inmiddels weet ik beter. Één op de vijf mannen krijgt in zijn leven prostaatkanker. Het treft vooral mannen boven de 70, maar de leeftijdsgrens daalt. Ik ben 58, en er zijn zelfs mannen van in de veertig die prostaatkanker krijgen.

Er bestaan verschillende behandelingsmethoden, en welke het meest geschikt is, hangt grotendeels af van hoe vroeg de kanker wordt ontdekt. Hoe later de diagnose, hoe ingrijpender de behandeling — en hoe groter de kans op bijwerkingen. De meest voorkomende behandelingen zijn bestraling en het chirurgisch verwijderen van de prostaat.

Prostaatkanker, wat nu? Het gratis boek dat leden van de Noorse Prostaatkankerverening kunnen bestellen

En daarmee komen we bij een onderwerp waar we zelden over praten: de bijwerkingen.
Bestraling tast vaak ook de blaas en darmen aan, die zich in hetzelfde gebied bevinden. Dat kan leiden tot incontinentie en impotentie. Bestraling wordt vaak gecombineerd met hormonale therapie, die eveneens impotentie en een vervroegde overgang kan veroorzaken.
Een andere behandelmethode is het operatief verwijderen van de prostaat. Ook dat gaat vaak gepaard met bijwerkingen zoals incontinentie en impotentie, onder andere door zenuwbeschadiging in het gebied. Ook hier geldt: hoe kleiner de tumor en hoe eerder hij wordt ontdekt, des te meer behandelmogelijkheden er zijn — en des te minder bijwerkingen.

Terug naar de PSA-waarde.
Een eenvoudige bloedtest kan aantonen of de PSA-waarde verhoogd is. Een verhoogde waarde kan een onschuldige oorzaak hebben, maar het kan ook wijzen op iets ernstigers. Vaak merk je pas klachten wanneer de tumor al groot is of wanneer de kanker zich heeft verspreid naar andere delen van het lichaam.

PSA-test, foto van PROFO afdeling Nedre Buskerud van de Noorse Prostaatkankervereniging

De Noorse Prostaatkankervereniging strijdt voor een nationale screening van mannen boven de 50 jaar. In afwachting daarvan raad ik alle mannen boven de 50 aan om zich te laten testen. Hoe eerder de kanker wordt ontdekt, hoe groter de kans op genezing zonder ernstige bijwerkingen. Je sterft meestal niet snel aan prostaatkanker, maar het kan je leven ingrijpend beïnvloeden. Bovendien treft het niet alleen jou, maar ook je partner.

In november wordt extra aandacht besteed aan prostaatkanker via de snorrenactie (Movember).
Voor meer informatie: LINK = www.prostatakreft.no.

Ik ben inmiddels lid geworden van de Prostaatkankervereniging en actief als lotgenoot/ervaringsdeskundige binnen de organisatie. Aarzel niet om contact met me op te nemen als je vragen hebt.

Harco de Hilster
PS: bovenstaand artikel als bijdrage voor de strijd tegen prostaatkanker wordt op 7 november 2025 gepubliceerd op het intranet van AVINOR!