1. “Sollia Krigshistoriske Samling”, op Amperhaugen bij Atnbrua, Sollia, die de Olavsrosa (Noors Cultuurerfgoed) kreeg, laat zowel de Noorse als Duitse kant zien. Daar is kritiek op, maar hierdoor krijg je wel een beter beeld. Bijv. met welk materiaal en welke methodes er aan beide kanten werd gevochten

2. Zelfs daar is de Noorse vlag op geplakt. Jo vertelt boeiend over ongeveer alles wat wij zien. De rondleiding duurt 3 uur en is bijzonder interessant

3. In de eerste ruimte staan de Noorse soldaten tegenover de Duitse. Dan zie je de verschillen pas goed. De Duitsers waren zeker aan het begin van WOII beter uitgerust! 

4. Jo Øvergaard geeft tot in detail toelichting op het verzamelde materiaal. Ook hoe hij er aan gekomen is. Wat hij er soms voor heeft moeten ruilen. Het masker op de Duitse soldaat ziet er luguber uit, maar daardoor werd de gezichten niet gezien als soldaten door besneeuwde velden liepen. Het materiaal, zoals die brancard, het is allemaal origineel!

5. De fiets, de motor, ze komen allemaal uit WOII, tot de laatste knoop, veter, kogel, pistool, generator, zender, uniformen, foto’s, pamfletten enzovoorts enzoverder toe. De Duitse vlag komt uit Molde. Naast de motor (buiten beeld) staat een karretje met een generator er op, die voor vervoer aan de motor kan worden gehangen

6. Aan de schietgaten aan de helm is uit te leggen hoe deze soldaat is geveld

7. In de volgende ruimte komt de Noorse NS aan de beurt. Dat is de Noorse Nasjonal Samling. In Nederland de NSB. Ik vertel Jo, dat NS in Nederland de spoorwegen zijn en de NSB de landverraders. In Noorwegen is dit nét andersom! De NSB is de treinorganisatie en de NS zijn in Noorwegen de landverraders

8. In dit museum wordt écht een eerlijk beeld gegeven. Knap, want Jo komt uit een familie (zoals vader, twee tantes) die in het verzet hebben gezeten. Hij zal niet trots zijn op de NS, maar het is helaas de geschiedenis, net als de NSB in Nederland

9. De NS vocht mee met de Duitsers voor de “Noorse vrijheid”. En zo ligt er nog veel meer propagandamateriaal. Verbazingwekkend, hoe dit allemaal is verzameld! Wat is er veel bewaard gebleven

10. Jo, met hoed en stok vertelt, aan de hand van de materialen, deze drie mannen en mij het ene na het andere verhaal. Hij doet steeds de deur tussen de ruimtes dicht. Daardoor blijf je geconcentreerd op dat deel in het museum gericht

11. Ongelooflijk wat vooral aan de Duitse kant bewaard is en vervolgens is afgegeven om hier tentoongesteld te worden, zoals deze Kriegserinnerungen

12. De medaille die door Hitler werd uitgereikt aan de Duitse soldaten die in 1942 de “winterafslachting” in het oosten hebben overleefd

13. Afgevroren ledematen… er staan hoge en kou-bestendige Duitse schoenen tussen, maar of deze daar aan voldoen?

14. We zijn nog in de Duitse ruimtes. Daar is blijkbaar meer materiaal van bewaard gebleven. Zoals dit originele (!) uniform van Terboven. Helaas een Nederlander van geboorte. Terboven werd rijkscommissaris in Noorwegen en stond bekend om zijn wreedheden jegens het Noorse volk. Zo erg, dat zelfs Goebbels er schande van sprak. Dát zegt wat!! Zie Terboven in WOII

15. Het is maar goed dat mijn moeder dit blog niet meer kan zien. Als zij dit teken op de pet van het Doodseskader (SS en SD) zou zien?! 

16. Die gruwelijke pet is van Heinrich Fehlis, de sjef van de Gestapo en Sikkerhetspolitiet i Norge

17. Zowel aan de Noorse als Duitse kant zien wij hoe stroom wordt opgewekt. Er zijn generatoren, maar ook fietsen in allerlei maten en soorten

18. Gelukkig, we zijn uit de twee Duitse ruimtes. Het is een eerlijk beeld, maar moeders afkeer komt pittig boven. Moeder heeft zo veel verteld door de jaren heen. In de laatste, grootste ruimte, komt gelukkig het Noorse verzet aan bod. Jo’s vader was in 1944 lid van de Grebbe-verzetsgroep, zie SOE Operation Grebe / Grebe Red

19. Jo’s tante schreef een verzetskrant en een andere tante was koerier. Deze foto is van de Grebe ploeg. Vandaag, zaterdag de 14e juli, ontdek ik bij toeval vijf Engelse oorlogsgraven bij de Venabygd kerk. Soldaten die in 1940 zijn gesneuveld

20. De Noorse codeur

21. Droppingmateriaal, met bijv. voedsel, gevitaminiseerde chocolade, materiaal voor het opblazen van …. De Atnbrua werd opgeblazen. Dat had weinig zin, want de soldaten en materiaal kon zó verder over het ijs… Soms ging er ook wel iets fout

22. Authentieke foto’s, een slee waarop een container door de sneeuw werd vervoerd. Dit museum is een must voor de jeugd, om een idee te krijgen hoe vreselijk een oorlog is. Wat ik mis, zijn beelden van de concentratiekampen in Noorwegen waar de gruwelijkste dingen gebeurde met de Noren en de platgebrande steden (ik lees alleen Noors waaronder geschiedenisboeken). De Duitsers hebben tijdens het terugtrekken uit Noorwegen moedwillig steden platgebrand, zoals Bodø. Ook de marine en de koopvaardij komen niet zo uit de verf. Maar dan heeft dit museum een extra verdieping nodig… Na 3 uur ben ik helemaal bijgespijkerd. De moeite waard!

23. In de werkruimte staat een andere hobby van Jo Øvergaard. Daarmee kom ik op “een andere tekst” in mijn bovenkamer en stap de zon weer in